ÇAĞIN KRONİK HASTALIKLARINDAN NASIL KORUNURUZ?

Ülkemizde insan sağlığını etkileyen en önemli hastalıkların başında obezite ,diabet,koroner kalp hastalıkları ve kanser gelmektedir.Genetik yönden bu hastalıklara mirasımız varsa elden bir şey gelmiyor ancak hastalıklardan korunmak bizim elimizde. Nasıl mı ?Günlük yediğimiz içtiğimiz besinlerde bilinçli tüketim sağlarsak hangi besini ne için yememiz gerektiğini bilirsek  kbu hastalıklardan korunmuş oluruz.İsterseniz besinler demişken besin ne demek onu bir tanımlayalım. Yenebilen bitki ve hayvan dokularına besin diyoruz.Bu besinlerin kimyasal yapısında bulunan mikro ve makro öğelere de besin öğesi diyoruz.Örneğin ekmek bir besin ,bu besinde bulunan besin öğesi karbonhidrat,et bir besin ,et te bulunan besin öğesi protein,zeytinyağı bir besin,zeytinyağında bulunan besin öğesi yağ asitleri,sebze-meyve bir besin ,sebze ve meyvelerde bulunan besin öğesi  vitamin,mineraller  ve posa gibi.Tabi ki şunu  söylemek geçebilir içinizden. Besinlerde bulunan besin öğeleri sadece yazdıklarınız mı diyebilirsiniz.Tabi ki hayır.Sadece ağırlıklı bulunan besin öğelerini ifade sadedinde bunları yazdım.Akılda kalması adına .Her besinde az veya çok su,vitamin,minerallerden ,az veya çok karbonhidratlardan,proteinlerden ve yağlardan mutlaka belli oranlarda vardır.Bu makalemizde özellikle hangi besinlerden  hergün tüketirsem veya çoğunluklu olarak tüketirsem kronik hastalıklardan daha çok korunmuş olurum, onu söylemeye çalışacağım.Amerikan kanser topluluğunun yayınlamış olduğu beslenme rehberindeki tavsiyelere baktığımızda en çok sebze ve meyve tüketimi üzerinde duruluyor.Nasıl daha fazla ve/veya her gün meyve ve sebze yiyebilirim sorusuna cevap arayalım hep birlikte.Örneğin çantamızda hergün elma veya kuru meyveler bulundurabiliriz,öğle yemeğinde tatlı yerine meyve tüketebiliriz,ara öğünlerde meyve tüketebiliriz.Gerçekten bu imkanların çoğu hayatımızda var.Ben size en pahalı en bulunmadık tropikal meyve yiyin demiyorum.Ülkemde  var olan mevsim meyvelerini yanınızda bulundurun diyorum.Sebzeye gelince ;sabah kahvaltıda maydonoz vb. yeşil yapraklı sebzeleri tüketebiliriz ,öğle yemeğinde mevsime uygun bir salata evde veya işyerinde tüketebiliriz,akşam yine salata veya sebze yemeği  tüketebiliriz.Hem hazırlaması kolay,hem de pişirme süresi kısa.Yeterki isteyelim,planlayalım.Belki ıspanak gibi ayıklaması,yıkaması uzun sürebilir .Onun içinde şöyle yapılabilir,ben kendim evde öyle yapıyorum.Pazar alışverişinde 1 haftalık sebze ihtiyacımı alıyorum.Pırasa,ıspanak,patlıcan ,kereviz,brokoli,karnabahar,bamya,pazı,yer elması,kabak  gibi.Evde ayıklama,yıkama ve sirkeli suda bekletip tekrar yıkama işleminden sonra pişmeye hazır bir şeklide buzdolabı poşetlerine yerleştirip dondurucuda muhafaza ediyorum.Hergün yiyeceğim sebzeyi günlük olarak  derin dondurucudan çıkarıp pişiriyorum.Pişirme işlemini yaparken asla dondurucudan çıkardığım sebzeyi bekletmiyorum.Buzları erimeden pişirme işlemi yapıyorum.Çok rahat  ve pratik.Siz de deneyin lütfen.Sebze ve meyve tüketimini hayatımızda organize edelim.Her gün vitamin,mineral ve posa = lif (sindirilmeyen karbonhidratlar)alımı  açısından  en az 3 porsiyon meyve ve sebze tüketmeliyiz.Posa-sindirilmeyen karbonhidrat demişken Amerikan Diabet derneği posa açısından zengin tam tahıl besinlerinin tüketiminin artırılmasını öngörüyor. Tahıllar; yapıca kepek ,endosperm ve tohum kısmından oluşurlar.Herbir kısmın farklı içerikleri vardır.Kepek kısmı dış kısımdır ve  lif yönünden zengindir.Lifli beslenmenin başta diabet,kalp hastalıkları ve kanser hastalıklarında koruyucu etkisi vardır.Batı toplumu afrika toplumuna göre lif yönünden fakir bir beslenmeye sahiptir.Bu yüzden batı toplumunda daha çok diabet  gibi kronik hastalıklar görülmektedir.Aynı zamanda lifli besinlerin başta buğday kepeği veya tam buğday unundan yapılmış ekmeklerin doygunluk verici,kolesterol düşürücü,şeker dengeleyici,barsak çalıştırıcı,kabızlık giderici etkileri vardır.Lif alımı sadece meyve ,sebze ve tam tahıl ürünlerinden ibaret değildir.Aynı zamanda yağlı tohumlar dediğimiz sert  kabuklu kuruyemişler de lif,posa yönünden son derece zengindir.Eğer kabızlığınız varsa size bir öneri. Hergün 5 tüm ceviz ve 1 adet portakal veya 1 adet armut tüketin,12-15 bardak ta  su tüketin.Hergün  1 avuç ceviz veya çiğ badem veya çiğ fındık veya yer fıstığı tüketin.Magnezyum,potasyum ve E vitamini kaynağı ve tekli doymamış yağlardan da zengin olduğu için diabet,kalp ve kanser hastalıklarından korunmak için sağlıklı beslenme tavsiyeleri arasında yer alıyor.Özetleyecek olursam; Az az  ve sık aralıklarla beslenin,mutlaka kahvaltı yapın,mutlaka günlük 2.5-3 lt kadar su tüketin,mutlaka hergün 3 adet meyve ve 3 kase zeytinyağlı salata tüketin,mutlaka hergün 1 kase yoğurt veya kefir tüketin ,mutlaka hergün en az 4 dilim tam tahıl ekmeği tüketin,mutlaka hergün 1 avuç ceviz veya çiğ badem tüketin,mutlaka haftada 2 gün balık ve kurubaklagil tüketin.Günde 10000 adım atın. Sağlıcakla kalın.